Edytujesz Lokomotywy elektryczne w Polsce

== Lokomotywy elektryczne w Polsce ==
'''Lokomotywy elektryczne''' stanowią podstawę nowoczesnego transportu kolejowego w Polsce. Są wykorzystywane zarówno w przewozach pasażerskich, jak i towarowych, na liniach zelektryfikowanych o napięciu 3 kV DC. Polska dysponuje jedną z największych flot lokomotyw elektrycznych w Europie Środkowo-Wschodniej.

== Historia ==
=== Początki elektryfikacji ===
Pierwsze linie kolejowe w Polsce zostały zelektryfikowane w latach 30. XX wieku, jednak rozwój trakcji elektrycznej nastąpił po II wojnie światowej. W 1953 roku uruchomiono pierwszą linię zelektryfikowaną w systemie 3 kV DC – Warszawa–Żyrardów.

=== Produkcja krajowa ===
W latach 50. rozpoczęto produkcję lokomotyw elektrycznych w zakładach '''Pafawag''' we Wrocławiu. Pierwszym modelem był ET21 – lokomotywa towarowa. W kolejnych dekadach powstały kultowe serie: EU07, EP08, ET22.

== Typy lokomotyw ==
=== Pasażerskie ===
* '''EP05''' – modernizacja EU05, prędkość do 160 km/h
* '''EU07''' – uniwersalna lokomotywa pasażersko-towarowa
* '''EP07''' – wersja pasażerska EU07 z innym przełożeniem
* '''EP08''' – lokomotywa dalekobieżna
* '''EP09''' – szybka lokomotywa ekspresowa (do 160 km/h)
* '''EU44''' – Siemens Taurus, używana przez PKP Intercity
* '''EU160''' – Newag Griffin, nowoczesna lokomotywa pasażerska

=== Towarowe ===
* '''ET21''' – pierwsza polska lokomotywa elektryczna
* '''ET22''' – najliczniejsza seria towarowa (ponad 1200 sztuk)
* '''ET41''' – dwuczłonowa lokomotywa towarowa
* '''ET42''' – dwuczłonowa lokomotywa z ZSRR
* '''ET25''' – nowoczesna lokomotywa towarowa od Newagu
* '''ET26''' – wersja rozwojowa ET25
* '''E6ACT''' – Dragon od Newagu, z hamulcem elektrodynamicznym

=== Uniwersalne i zagraniczne ===
* '''EU43''' – Bombardier TRAXX
* '''EU45''' – Siemens ES64U2
* '''EU46''' – Siemens Vectron
* '''EU47''' – Bombardier TRAXX dla Kolei Mazowieckich
* '''E483''' – TRAXX DC dla przewoźników przemysłowych

== Producenci ==
* '''Pafawag''' – Wrocław (ET21, EU07, EP08, ET22)
* '''HCP''' – Poznań (EP09)
* '''Newag''' – Gliwice (E6ACT, ET25, EU160)
* '''PESA''' – Bydgoszcz (111Eb)
* '''Siemens''' – EU44, EU45, EU46
* '''Bombardier/Alstom''' – EU43, EU47, E483
* '''Škoda''' – ET40, ET43

== Eksploatacja ==
=== PKP Intercity ===
Używa lokomotyw pasażerskich: EP07, EP08, EP09, EU44, EU160, EU200.

=== PKP Cargo ===
Największy przewoźnik towarowy. Eksploatuje ET22, ET41, ET42, ET25, ET26, EU46.

=== Przewoźnicy regionalni ===
* Koleje Mazowieckie – EU47, 111Eb
* Polregio – EP07, EU07
* Koleje Dolnośląskie – testy EU160

=== Przewoźnicy przemysłowi ===
* Lotos Kolej
* Orlen KolTrans
* CTL Logistics
* Rail Polska
* Industrial Division

== Ciekawostki ==
* Lokomotywa EP09 osiąga prędkość 160 km/h i obsługuje pociągi ekspresowe.
* ET22 to najliczniejsza seria lokomotyw elektrycznych w Polsce – ponad 1200 sztuk.
* EU160 Griffin to pierwsza polska lokomotywa elektryczna z homologacją na 200 km/h.
* ET41 i ET42 to lokomotywy dwuczłonowe – składają się z dwóch kabin i dwóch członów napędowych.

== Multimedia ==
Zdjęcia i filmy związane z lokomotywami elektrycznymi można znaleźć w Wikimedia Commons pod hasłem [https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Electric_locomotives_of_Poland Lokomotywy elektryczne w Polsce].

== Zobacz też ==
* [[Lokomotywy spalinowe w Polsce]]
* [[Historia kolei w Polsce]]
* [[Newag]]
* [[Pafawag]]
* [[PKP Intercity]]
* [[PKP Cargo]]

== Przypisy ==
{{Przypisy}}

== Linki zewnętrzne ==
* [https://pl.wikipedia.org/wiki/Lista_lokomotyw_elektrycznych_eksploatowanych_w_Polsce Lista lokomotyw elektrycznych w Polsce – Wikipedia]
* [https://transportszynowy.pl/kolej/lokedane Dane techniczne lokomotyw elektrycznych – transportszynowy.pl]
* [https://www.rynek-kolejowy.pl/wiadomosci/elektryczne-lokomotywy-w-polsce-2025-51171.html Lokomotywy elektryczne w Polsce – Rynek Kolejowy]

[[Kategoria:Lokomotywy elektryczne]]
[[Kategoria:Lokomotywy w Polsce]]
[[Kategoria:Historia kolei]]