Linia kolejowa nr 3

Linia kolejowa nr 3 – jedna z najważniejszych magistrali kolejowych w Polsce, łącząca Warszawę z zachodnią granicą kraju w Kunowicach. Stanowi fragment międzynarodowego korytarza kolejowego E20, który biegnie od Berlina przez Poznań, Warszawę, Mińsk aż do Moskwy. Linia obsługuje intensywny ruch pasażerski i towarowy, będąc jedną z najbardziej obciążonych tras kolejowych w kraju.

Historia

Początki budowy

Linia kolejowa nr 3 została zbudowana w XIX wieku jako część Kolei Warszawsko-Poznańskiej. Jej budowa rozpoczęła się w latach 60. XIX wieku, a pierwsze pociągi ruszyły w 1872 roku. Linia miała strategiczne znaczenie dla Prus i Rosji, łącząc ważne ośrodki administracyjne i przemysłowe.

Okres międzywojenny

Po odzyskaniu niepodległości przez Polskę w 1918 roku linia została przejęta przez Polskie Koleje Państwowe. W okresie międzywojennym przeprowadzono szereg modernizacji, w tym budowę nowych stacji i rozbudowę infrastruktury.

II wojna światowa

W czasie II wojny światowej linia była wykorzystywana przez wojska niemieckie do transportu wojsk i zaopatrzenia. Po wojnie została odbudowana i ponownie zmodernizowana.

Lata powojenne

W latach 70. i 80. XX wieku linia została zelektryfikowana, co znacząco zwiększyło jej przepustowość i skróciło czas przejazdu. W kolejnych dekadach przeprowadzano kolejne modernizacje, w tym wymianę torowiska, budowę nowych peronów i wdrożenie systemów sterowania ruchem.

Przebieg trasy

Linia nr 3 rozpoczyna się na stacji Warszawa Zachodnia i biegnie przez następujące miasta:

• Sochaczew
• Łowicz
• Kutno
• Koło
• Konin
• Września
• Poznań Główny
• Swarzędz
• Nowy Tomyśl
• Zbąszynek
• Świebodzin
• Rzepin
• Kunowice

Na odcinku Warszawa – Poznań linia jest dwutorowa i zelektryfikowana, umożliwiając przejazdy z prędkością do 160 km/h. Dalszy odcinek do Kunowic również posiada nowoczesną infrastrukturę, choć miejscami wymaga dalszych inwestycji.

Znaczenie strategiczne

Linia kolejowa nr 3 jest częścią transeuropejskiego korytarza transportowego E20, który łączy Niemcy z Rosją. Dzięki temu pełni kluczową rolę w przewozach międzynarodowych, zarówno pasażerskich, jak i towarowych. Jest również ważnym elementem krajowej sieci kolejowej, łącząc Warszawę z Poznaniem – dwoma największymi aglomeracjami w Polsce.

Modernizacje

Projekt E20 – etap I i II

W ramach projektu modernizacji linii E20 przeprowadzono szereg inwestycji:

• Wymiana torowiska na odcinku Warszawa – Poznań
• Budowa nowych peronów i przejść podziemnych
• Instalacja systemów ERTMS/ETCS poziomu 2
• Podniesienie prędkości maksymalnej do 200 km/h na wybranych odcinkach

Inwestycje lokalne

Dodatkowo przeprowadzono modernizacje stacji w Kutnie, Koninie, Wrześni i Zbąszynku, poprawiając komfort podróży i dostępność dla osób z niepełnosprawnościami.

Ruch pasażerski

Linia obsługuje różne typy pociągów:

• PKP Intercity – pociągi ekspresowe (EIC, IC) oraz międzynarodowe do Berlina
• Koleje Wielkopolskie – połączenia regionalne w województwie wielkopolskim
• Polregio – połączenia lokalne i regionalne

W godzinach szczytu linia jest intensywnie wykorzystywana przez pasażerów dojeżdżających do pracy i szkół, zwłaszcza na odcinku Poznań – Września – Konin.

Ruch towarowy

Linia nr 3 odgrywa kluczową rolę w transporcie towarowym:

• Przewozy kontenerowe z portów w Gdańsku i Gdyni do Niemiec
• Transport węgla, stali, paliw i produktów chemicznych
• Połączenia intermodalne z terminalami w Poznaniu i Kutnie

Stacja graniczna w Kunowicach umożliwia przeładunek i obsługę pociągów międzynarodowych, w tym z Niemiec i dalej do Europy Zachodniej.

Przyszłość

Planowane są dalsze inwestycje:

• Integracja z Koleją Dużych Prędkości (KDP) w ramach CPK
• Automatyzacja systemów sterowania ruchem
• Budowa nowych terminali intermodalnych
• Wdrożenie technologii zielonej energii na wybranych odcinkach

Ciekawostki

• Linia nr 3 była jedną z pierwszych w Polsce, na której testowano system ERTMS.
• Stacja Poznań Główny obsługuje ponad 20 mln pasażerów rocznie.
• W Zbąszynku znajduje się zabytkowa wieża ciśnień z początku XX wieku, związana z historią kolei.

Zobacz też

• PKP Intercity
• Koleje Wielkopolskie
• Linia kolejowa nr 2
• Centralny Port Komunikacyjny
• Kolej Dużych Prędkości

Przypisy

<references />

Bibliografia

• "Kolej w Polsce – historia i teraźniejszość", Wydawnictwo Komunikacyjne, 2010.
• "Modernizacja linii E20", PKP PLK, raport techniczny 2022.
• "Transport kolejowy w Europie", Uniwersytet Poznański, 2019.