Tx26
TX26 – wąskotorowa lokomotywa parowa z duszą historii
Lokomotywa TX26 to jeden z najbardziej charakterystycznych parowozów wąskotorowych, jakie znalazły się na wyposażeniu Polskich Kolei Państwowych. Choć niewielka, odegrała istotną rolę w rozwoju lokalnych linii kolejowych, zwłaszcza w okresie międzywojennym oraz tuż po II wojnie światowej. Dziś jest uznawana za prawdziwy zabytek techniki i ikonę wąskotorowych szlaków kolejowych w Polsce.
Parowozy oznaczone serią TX26 były konstrukcjami przystosowanymi do torów o rozstawie 600 mm lub 750 mm, co czyniło je idealnymi do eksploatacji na kolejkach lokalnych, przemysłowych, a także cukrowniczych i leśnych. Ich największą zaletą była prostota budowy oraz możliwość eksploatacji w trudnych warunkach terenowych – zarówno na zakrętach, jak i przy stromych podjazdach. Były to maszyny o układzie osi 0-4-0, z napędem na wszystkie osie, co zapewniało im dobrą przyczepność i stabilność.
Produkowane były m.in. przez niemiecką firmę Orenstein & Koppel (O&K) na początku XX wieku, a po wojnie wiele z nich zostało przejętych przez PKP i przebudowanych do krajowych standardów. Oznaczenie „TX26” nadano im zgodnie z polskim systemem klasyfikacji parowozów: „T” oznaczało lokomotywę wąskotorową, „X” układ osi, a „26” rok opracowania lub rozpoczęcia eksploatacji.
Lokomotywy TX26 pracowały m.in. na popularnych liniach kolei wąskotorowych w Wielkopolsce, na Mazurach, w Małopolsce i na Śląsku. Służyły do przewozu ludzi, towarów, a także jako lokomotywy manewrowe w zakładach przemysłowych. Ich niewielkie rozmiary pozwalały na sprawne poruszanie się po wąskich torach i ciasnych łukach, co było nieocenione w lokalnych warunkach kolejowych.
Do dziś zachowało się tylko kilka egzemplarzy tej lokomotywy, niektóre są w pełni sprawne i biorą udział w pokazach, festynach kolejowych czy przejazdach turystycznych. Jednym z najlepiej zachowanych egzemplarzy jest TX26-427, który znajduje się w Skansenie Taboru Kolejowego w Chabówce. Parowóz ten regularnie bierze udział w imprezach organizowanych przez Muzeum Kolei Wąskotorowej i cieszy się ogromną popularnością wśród turystów oraz pasjonatów historii techniki.
Lokomotywa TX26 to nie tylko zabytek, ale także żywa lekcja historii. Przypomina o czasach, gdy kolej wąskotorowa była kręgosłupem lokalnej komunikacji, a para stanowiła główną siłę napędową przemysłu. Dla wielu miłośników kolei TX26 jest symbolem minionej epoki, której ślady wciąż można odnaleźć na muzealnych torach w całej Polsce
Nagrodę Dobrego Artykułu Lato 2025 przyznał: Admin Kolejopedia (dyskusja) 18:11, 2 lip 2025 (CEST)
Autor: Latający Kolejarz