EP09 — Pafawag 104E

Artykuł nagrodzony w ramach akcji Dobry Artykuł Lato 2025

Pafawag 104E — normalnotorowa lokomotywa elektryczna, budowana w latach 1986—1997 w zakładach Pafawag Wrocław. Powstało 47 sztuk dla PKP. Od 2009 roku wszystkie lokomotywy EP09 są używane w PKP Intercity.

Historia[edytuj]

Bezpośrednią przyczyną opracowania dokumentacji i nowych typów lokomotyw było rozporządzenie Ministra Komunikacji z 7 sierpnia 1970 roku. W latach 1977—1978 w Ośrodku Badawczo-Rozwojowym pojazdów szynowych w Poznaniu prowadzono prace przygotowawcze i projektowe trzech typów lokomotyw:

104E — czteroosiowej (Bo'Bo') pasażerskiej o vmax 140 km/godz.,

104E — sześcioosiowej (Bo'Bo'Bo) pasażerskiej oraz towarowej i prędkościach 160 i 120 km/godz.,

205E — dwuczłonowej towarowej (Bo'Bo + Bo'Bo) o prędkości 100 km/godz.

Oficjalny debiut ep09 wyznaczono 29 maja 1988, kiedy to zaczął obowiązywać nowy rozkład jazdy. Dwa tygodnie wcześniej, decyzją Centrum Naukowo-Technicznego Kolejnictwa, lokomotywy zostały dopuszczone do ruchu po Centralnej Magistrali Kolejowej (CMK) z prędkością 160 km/godz. EP09-001 przejęła wtędy dwóch EP05 obsługę pociągu Krakus. Pierwsze maszyny były różne problemy, np. pękanie wsporników silników,.

Konstrukcja[edytuj]

Podwozie i wózki Opracowane w OBRPS Poznań uniwersalne, dwuosiowe wózki były konstrukcją uznaną za innowacyjną. Siły pociągowe i hamowania przenoszone były poprzez system cegieł na poziomie główki szyny, co owocowało poprawą przyczepności EP09 w stosunku do innych polskich lokomotyw.

Nagrodę Dobrego Artykułu Lato 2025 przyznał: Admin Kolejopedia (dyskusja) 18:25, 3 lip 2025 (CEST)