Edytujesz Newag 15D

== Newag 15D – nowoczesna lokomotywa spalinowa ==
'''Newag 15D''' to zmodernizowana lokomotywa spalinowa typu Co’Co’, opracowana przez firmę '''Newag S.A.''' z Nowego Sącza. Powstała w wyniku głębokiej modernizacji radzieckiej lokomotywy '''TEM2''' (w Polsce znanej jako '''SM48'''). Dzięki zastosowaniu nowoczesnych rozwiązań technicznych, 15D łączy cechy lokomotywy manewrowej i liniowej, spełniając współczesne wymagania eksploatacyjne i środowiskowe.

== Historia ==
=== Geneza projektu ===
W pierwszej dekadzie XXI wieku firma Newag rozpoczęła modernizację starszych lokomotyw spalinowych, takich jak SM42 (model 6Dg) i ST44 (model 311D). Sukces tych projektów skłonił producenta do opracowania głębokiej modernizacji lokomotyw TEM2/SM48, które były powszechnie używane w Polsce od lat 70.

=== Pierwszy egzemplarz ===
Prototyp lokomotywy 15D-001 powstał w połowie 2010 roku. Później został przemianowany na 16D-011 i trafił do eksploatacji w PKP Linia Hutnicza Szerokotorowa. Od 2018 roku wszystkie wersje — normalnotorowe i szerokotorowe — otrzymały wspólne oznaczenie 15D/A.

== Konstrukcja ==
=== Zakres modernizacji ===
Modernizacja objęła:
* Wymianę silnika spalinowego na jednostkę '''CATERPILLAR 3512C''' o mocy 1550 kW.
* Zastosowanie nowej prądnicy głównej i pomocniczej.
* Montaż mikroprocesorowego systemu sterowania NES.
* Instalację systemu GPS i monitoringu wizyjnego.
* Przebudowę kabiny maszynisty z klimatyzacją, ogrzewaniem i częścią socjalną.
* Zmianę układu hamulcowego – dodano hamulec sprężynowy postojowy.
* Zastosowanie falowników do napędu urządzeń pomocniczych.

=== Elementy zachowane z TEM2 ===
* Ostoja lokomotywy (po przebudowie).
* Wózki jezdne (zmodernizowane układy hamulcowe).
* Zbiornik paliwa.
* Silniki trakcyjne ED118A (po impregnacji ciśnieniowo-próżniowej).

== Dane techniczne ==
* '''Producent''': Newag S.A.
* '''Lata produkcji''': od 2010
* '''Typ''': 15D (tor normalny), 16D (tor szeroki)
* '''Układ osi''': Co’Co’
* '''Masa służbowa''': 116 000 kg
* '''Długość''': 16 970 mm
* '''Szerokość''': 3180 mm
* '''Wysokość''': 4490 mm
* '''Średnica kół''': 1050 mm
* '''Silnik spalinowy''': CAT 3512C
* '''Moc znamionowa''': 1550 kW (2107 KM)
* '''Prędkość konstrukcyjna''': 100 km/h
* '''Rodzaj przekładni''': elektryczna AC–DC
* '''System hamulcowy''': SAB Wabco / Knorr-Bremse
* '''Hamulec postojowy''': sprężynowy
* '''Sterowanie wielokrotne''': tak
* '''System ogrzewania''': tak
* '''Klimatyzacja''': KL20E (4,3 kW)
* '''Wyposażenie socjalne''': lodówka, umywalka, kuchenka, schowki

== Eksploatacja ==
=== PKP Cargo i LHS ===
Lokomotywy 15D/16D są wykorzystywane przez:
* PKP Cargo – głównie do prac manewrowych i obsługi bocznic.
* PKP LHS – do prowadzenia ciężkich składów towarowych na torze szerokim.

=== Koleje przemysłowe ===
Lokomotywy trafiły również do zakładów przemysłowych, takich jak:
* Pol-Miedź Trans
* Zakłady Chemiczne w Oświęcimiu
* Kopalnie piasku i żwiru

== Kabina maszynisty ==
Nowa kabina została zaprojektowana z myślą o ergonomii i komforcie:
* Dwa pulpity sterownicze – dla każdego kierunku jazdy.
* Fotele regulowane, amortyzowane.
* Monitoring wizyjny – kamery na czołownicach i w kabinie.
* Wyświetlacze pulpitu pokazujące obraz z kamer.
* Elektroniczny tachograf z rejestratorem zdarzeń.

== Systemy pokładowe ==
* Mikroprocesorowy sterownik z diagnostyką.
* Magistrala CAN.
* Falowniki do napędu sprężarki i wentylatorów.
* Lokalizacja GPS z monitoringiem zużycia paliwa.

== Ciekawostki ==
* Lokomotywa 15D jest często mylona z nową konstrukcją – w rzeczywistości to głęboko zmodernizowany TEM2.
* Dzięki nowej kabinie i niższym przedziałom maszynowym, widoczność z kabiny jest znacznie lepsza niż w SM48.
* Lokomotywy 15D/16D są zgodne z normami emisji spalin UIC IIIa, co czyni je bardziej ekologicznymi.

== Multimedia ==
Zdjęcia i filmy związane z Newag 15D można znaleźć w Wikimedia Commons pod hasłem [https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Newag_15D Newag 15D].

== Zobacz też ==
* [[SM48]]
* [[TEM2]]
* [[Newag 6Dg]]
* [[Lokomotywy spalinowe w Polsce]]

== Przypisy ==
{{Przypisy}}

== Linki zewnętrzne ==
* [https://pl.wikipedia.org/wiki/Newag_15D/16D Artykuł o Newag 15D/16D na Wikipedii]
* [https://www.newag.pl/oferta/15-16d/ Oficjalna strona producenta – Newag S.A.]
* [https://transportszynowy.pl/kolej/lok15d Opis techniczny lokomotywy 15D na transportszynowy.pl]

[[Kategoria:Lokomotywy spalinowe]]
[[Kategoria:Lokomotywy w Polsce]]
[[Kategoria:Newag]]