Kolej Plus

Kolej Plus[edytuj]

Kolej Plus – rządowy program inwestycyjny ogłoszony w 2020 roku, mający na celu poprawę dostępu do pasażerskiego transportu kolejowego w Polsce. Skierowany głównie do średnich miast i powiatów, których mieszkańcy nie mają obecnie dogodnego dostępu do kolei. Realizatorem programu jest PKP Polskie Linie Kolejowe.

Założenia programu[edytuj]

Program zakłada współfinansowanie projektów przez rząd i samorządy. Inwestycje mogą obejmować:

odbudowę nieczynnych linii kolejowych,
rewitalizację i modernizację istniejących odcinków,
budowę nowych połączeń,
rozwój infrastruktury przystankowej.

Rząd pokrywa do 85% kosztów inwestycji, pozostałe 15% leży po stronie samorządów.

Cele[edytuj]

Główne cele programu to:

przeciwdziałanie wykluczeniu komunikacyjnemu,
przywrócenie połączeń kolejowych do miast powiatowych,
zwiększenie udziału kolei w przewozach pasażerskich,
rozwój zrównoważonego transportu.

Program zakłada również zwiększenie konkurencyjności kolei wobec innych środków transportu w regionach.

Etapy realizacji[edytuj]

Etap naboru projektów[edytuj]

Samorządy mogły składać wnioski do PKP PLK do grudnia 2020 roku. Do programu zgłoszono 96 projektów, z czego 79 przeszło do dalszego etapu.

Etap realizacji projektów[edytuj]

W 2021 roku ogłoszono listę projektów zakwalifikowanych do realizacji. Łączna wartość inwestycji przekroczyła 13 miliardów złotych. Planowane zakończenie realizacji większości projektów to rok 2029.

Przykładowe inwestycje[edytuj]

Wśród najważniejszych projektów znajdują się:

Linia kolejowa nr 190 – przywrócenie połączeń z Bielsko-Biała do Cieszyna,
Linia kolejowa nr 101 – modernizacja trasy Munina – Hrebenne,
odbudowa połączenia Śrem – Czempiń,
reaktywacja kolei pasażerskiej do Jastrzębia-Zdroju, największego miasta w Polsce bez dostępu do kolei.

Znaczenie dla transportu publicznego[edytuj]

Kolej Plus stanowi istotne narzędzie dla rozwoju regionalnego transportu zbiorowego. Dzięki niemu mieszkańcy mniejszych miejscowości zyskują alternatywę dla samochodów oraz lepszy dostęp do dużych ośrodków miejskich i rynku pracy.

Krytyka i wyzwania[edytuj]

Program, choć ambitny, spotkał się z pewną krytyką:

wysokie koszty własne po stronie samorządów zniechęciły niektóre jednostki do udziału,
długi horyzont realizacyjny (często ponad 7 lat),
konieczność spełnienia wielu wymogów formalnych.

Niektóre projekty zostały odrzucone lub wycofane przez samorządy z powodu braku środków.

Przyszłość programu[edytuj]

Mimo wyzwań, Kolej Plus uznawany jest za krok we właściwym kierunku. Władze centralne zapowiedziały możliwość rozszerzenia programu lub uruchomienia jego kontynuacji po 2029 roku. Planowane jest też powiązanie programu z nową strategią transportową państwa oraz polityką Unii Europejskiej dotyczącą kolei.

Zobacz też[edytuj]

Źródła[edytuj]

Dokumentacja programu „Kolej Plus” – Ministerstwo Infrastruktury
Materiały informacyjne PKP PLK
Serwis branżowy „Rynek Kolejowy”
Artykuły prasowe i lokalne raporty inwestycyjne (2020–2024)