SP42
SP42 – pasażerska wersja lokomotywy SM42
SP42 to normalnotorowa lokomotywa spalinowa typu Bo’Bo’, będąca odmianą popularnej lokomotywy manewrowej SM42. Produkowana przez zakłady Fablok w Chrzanowie w latach 1970–1978, została przystosowana do prowadzenia pociągów pasażerskich dzięki wyposażeniu w kocioł parowy do ogrzewania wagonów.
Historia
Geneza projektu
W latach 60. XX wieku PKP potrzebowały lokomotywy spalinowej zdolnej do prowadzenia pociągów pasażerskich na liniach niezelektryfikowanych. SM42, choć sprawna technicznie, nie posiadała systemu ogrzewania wagonów. W odpowiedzi Fablok opracował wersję z kotłem parowym – SP42.
Produkcja
Produkcja SP42 rozpoczęła się w 1970 roku. Łącznie powstało 268 egzemplarzy, z czego większość trafiła do PKP. Lokomotywy były wykorzystywane głównie w ruchu lokalnym i regionalnym.
Koniec eksploatacji
Wraz z wycofywaniem wagonów ogrzewanych parą i elektryfikacją linii, SP42 zaczęto wycofywać z eksploatacji. Część egzemplarzy została przebudowana na SM42, a inne zezłomowano.
Dane techniczne
- Producent: Fablok, Chrzanów
- Lata produkcji: 1970–1978
- Układ osi: Bo’Bo’
- Masa służbowa: 72 t
- Długość: 14 240 mm
- Szerokość: 3173 mm
- Wysokość: 4400 mm
- Średnica kół: 1100 mm
- Silnik spalinowy: a8C22 (V8, turbo)
- Moc znamionowa: 588 kW (800 KM)
- Prędkość konstrukcyjna: 90 km/h
- Rodzaj przekładni: elektryczna
- System hamulcowy: Oerlikon
- Sterowanie wielokrotne: tak
- System ogrzewania: kocioł parowy
Eksploatacja
PKP
Lokomotywy SP42 były wykorzystywane do prowadzenia pociągów pasażerskich na liniach niezelektryfikowanych, szczególnie w regionach południowych i wschodnich Polski. Obsługiwały m.in. linie:
- Kraków – Zakopane
- Lublin – Zamość
- Białystok – Ełk
Przebudowy
W latach 90. wiele egzemplarzy SP42 zostało przebudowanych na SM42 poprzez demontaż kotła parowego. Otrzymały nowe oznaczenia i były wykorzystywane jako lokomotywy manewrowe.
Ciekawostki
- SP42 bywała nazywana „Kociołkiem” ze względu na obecność kotła parowego.
- W niektórych egzemplarzach kocioł był nieczynny, a lokomotywa pełniła funkcję SM42.
- SP42-001 była pierwszą lokomotywą tej serii i została zaprezentowana na targach w Poznaniu w 1970 roku.
- W 2020 roku SP42-260 została odrestaurowana przez miłośników kolei i wystawiona w Skansenie Taboru Kolejowego w Chabówce.
Multimedia
Zdjęcia i filmy związane z SP42 można znaleźć w Wikimedia Commons pod hasłem SP42.