Lokomotywy spalinowe w Polsce
Lokomotywy spalinowe w Polsce[edytuj]
Lokomotywy spalinowe odgrywają istotną rolę w polskim transporcie kolejowym, szczególnie na liniach niezelektryfikowanych oraz w kolejnictwie przemysłowym. W Polsce eksploatowanych jest ponad 3500 lokomotyw spalinowych, zarówno manewrowych, liniowych, jak i pasażerskich.
Historia[edytuj]
Początki[edytuj]
Pierwsze lokomotywy spalinowe pojawiły się w Polsce w latach 30. XX wieku, jednak ich szersze zastosowanie nastąpiło dopiero po II wojnie światowej. W latach 50. rozpoczęto proces eliminacji parowozów z pracy manewrowej i lokalnej.
Rozwój krajowej produkcji[edytuj]
W 1957 roku Fablok rozpoczął produkcję SM30 – pierwszej polskiej lokomotywy spalinowej. W kolejnych dekadach powstały kultowe serie, takie jak SM42, SM48 (TEM2), SU45 i ST44.
Typy lokomotyw[edytuj]
Manewrowe[edytuj]
- SM03 – mała lokomotywa przemysłowa
- SM30 – pierwsza polska lokomotywa spalinowa
- SM42 – najliczniejsza seria w Polsce (ponad 2100 sztuk)
- SM48 – radziecka TEM2, używana w przemyśle i przez PKP Cargo
- 6Dg – zmodernizowana SM42 od Newagu
Liniowe towarowe[edytuj]
- ST44 – radziecka M62, używana przez PKP Cargo i LHS
- ST45 – zmodernizowana SU45 przez PESA
- ST40s – model 311D od Newagu
- ST48 – głęboko zmodernizowana SM48 (TEM2) do standardu 15D
Pasażerskie[edytuj]
- SP42 – z kotłem parowym do ogrzewania wagonów
- SU42 – z ogrzewaniem elektrycznym
- SU45 – uniwersalna lokomotywa pasażersko-towarowa
- SU46 – mocniejsza wersja SU45
Producenci[edytuj]
- Fablok – Chrzanów (SM30, SM42, SP42, SU42)
- Newag – Nowy Sącz (6Dg, 15D, 311D)
- PESA – Bydgoszcz (ST45, ST46, 19D)
- HCP – Poznań (SU46)
- Electroputere – Rumunia (ST43)
- Luhanskteplovoz – Ukraina (ST44, SM48)
Modernizacje[edytuj]
Lokomotywy spalinowe są często modernizowane:
- Wymiana silnika na bardziej ekologiczny (np. CAT, MTU)
- Montaż mikroprocesorowego sterowania
- Przebudowa kabiny maszynisty
- Instalacja klimatyzacji, GPS, monitoringu
- Przykłady: SM42-2000, 6Dg, 15D, 311D
Eksploatacja[edytuj]
PKP Cargo[edytuj]
Największy użytkownik lokomotyw spalinowych w Polsce. Eksploatuje m.in. SM42, SM48, ST44, SU46.
PKP LHS[edytuj]
Obsługuje linię szerokotorową Hrubieszów – Sławków. Używa ST44, TEM2, 16D.
Przewoźnicy przemysłowi[edytuj]
- Pol-Miedź Trans
- Orlen KolTrans
- Kolprem
- CTL Logistics
Przewozy pasażerskie[edytuj]
- Polregio – SU42, SU4210
- PKP Intercity – SU46, SU4220
- Koleje Dolnośląskie – testy lokomotywy wodorowej SM42-6Dn
Ciekawostki[edytuj]
- Lokomotywa SM42 bywa nazywana „Stonką” – ze względu na dźwięk silnika.
- SM42-6Dn to pierwsza lokomotywa wodorowa testowana w Polsce.
- ST44 zmodernizowane do 311D przez Newag mają nową kabinę i silnik CAT.
- SP42 z kotłem parowym była używana do ogrzewania wagonów w zimie.
Multimedia[edytuj]
Zdjęcia i filmy związane z lokomotywami spalinowymi można znaleźć w Wikimedia Commons pod hasłem Lokomotywy spalinowe w Polsce.