ET22
| Plik:ET22-980.jpg | |
| ET22-980 w barwach PKP Cargo | |
| Typ pojazdu | lokomotywa elektryczna |
|---|---|
| Producent | Pafawag Wrocław |
| Lata produkcji | 1969–1989 |
| Liczba wyprodukowanych | 1184 |
| Układ osi | Co′Co′ |
| Masa własna | 118 t |
| Długość pojazdu | 20,14 m |
| Moc ciągła | 3000 kW |
| Prędkość maksymalna | 125 km/h |
| Napięcie zasilania | 3 kV DC |
| Służba | od 1969 |
| Użytkownicy | PKP, PKP Cargo, prywatni przewoźnicy |
| Inne oznaczenia | 201E, „Byk” |
ET22 – elektryczna lokomotywa towarowa produkowana przez wrocławski Pafawag w latach 1969–1989. Z ponad 1100 egzemplarzami jest jedną z najliczniej wyprodukowanych lokomotyw elektrycznych w Polsce i na świecie. Stanowiła podstawę trakcji ciężkich pociągów towarowych PKP przez ponad 50 lat.
Historia i geneza[edytuj]
ET22 została zaprojektowana jako odpowiedź na rosnące potrzeby przewozowe PKP w zakresie ciężkich pociągów towarowych. Projekt opierał się na wcześniejszej lokomotywie ET21, lecz z modernizacjami zwiększającymi moc i masę.
Budowa pierwszego prototypu zakończyła się w 1969 roku. Maszyna otrzymała oznaczenie typu 201E wg ówczesnej klasyfikacji PKP. Produkcja seryjna trwała do 1989 roku.
Konstrukcja[edytuj]
Układ mechaniczny[edytuj]
Lokomotywa ma układ osi Co′Co′, czyli dwie trzyosiowe wózki jezdne. Dzięki temu rozkład masy i siły napędowej umożliwia prowadzenie ciężkich składów towarowych. Masa lokomotywy wynosi około 118 ton.
Napęd elektryczny[edytuj]
Zasilanie jest pobierane z sieci trakcyjnej o napięciu 3 kV prądu stałego. Moc ciągła silników trakcyjnych wynosi 3000 kW, co pozwala osiągać prędkość maksymalną 125 km/h.
ET22 wyposażono w pantografy, przetwornice oraz systemy zabezpieczeń typowe dla kolei PKP.
Kabina i wyposażenie[edytuj]
W kabinie umieszczono ergonomiczne stanowisko maszynisty, z nowoczesnymi (jak na tamte czasy) przyrządami kontrolnymi. Lokomotywa posiadała ogrzewanie, wentylację i systemy bezpieczeństwa.
Eksploatacja[edytuj]
ET22 od początku była dedykowana do pracy na liniach towarowych. Służyła głównie do prowadzenia ciężkich składów węgla, rudy, cementu i innych surowców.
Maszyny wykorzystywano zarówno w ruchu krajowym, jak i w transporcie eksportowym. Ze względu na wysoką niezawodność i łatwość obsługi, ET22 pozostaje aktywna nawet w XXI wieku, głównie w PKP Cargo i prywatnych przewoźnikach.
Modernizacje i warianty[edytuj]
W ciągu kilkudziesięciu lat eksploatacji wiele lokomotyw poddano modernizacjom:
- wymiana układów sterowania,
- montaż nowych systemów bezpieczeństwa,
- zmiany w układzie elektrycznym,
- malowania i oznakowania.
ET22 były również podstawą do powstania wersji prototypowych i eksperymentalnych, które nie weszły do masowej produkcji.
Dane techniczne[edytuj]
| Parametr | Wartość |
|---|---|
| Typ lokomotywy | Elektryczna towarowa |
| Układ osi | Co′Co′ |
| Masa własna | 118 t |
| Długość | 20,14 m |
| Moc ciągła | 3000 kW |
| Prędkość maksymalna | 125 km/h |
| Zasilanie | 3 kV DC |
| Rok produkcji | 1969–1989 |
| Liczba wyprodukowanych | 1184 szt. |
| Producent | Pafawag Wrocław |
Znaczenie[edytuj]
ET22 to symbol ciężkiego przemysłu kolejowego w Polsce. Utrzymywała łączność gospodarczą kraju przez sprawne przemieszczanie surowców i towarów. Dla wielu pokoleń maszynistów była to "byk" – potężna, niezawodna i charakterystyczna lokomotywa.
Ciekawostki[edytuj]
- ET22 była jedną z najdłużej produkowanych lokomotyw elektrycznych w Europie.
- Wielu kolejarzy ceniło ją za prostą konstrukcję i łatwość napraw.
- Lokomotywa nosiła wśród załóg przezwisko „Byk” ze względu na charakterystyczny dźwięk i wygląd.
- W muzeach i kolekcjach zachowało się kilka sprawnych egzemplarzy ET22.
Galeria[edytuj]
-
ET22-980 w barwach PKP Cargo
-
ET22-068 w oryginalnym malowaniu
-
ET22 na stacji towarowej
Zobacz też[edytuj]
Bibliografia[edytuj]
- „Lokomotywy elektryczne PKP”, Janusz Dąbrowski, Wydawnictwo Kolejowe, 2005
- „Świat Kolei” nr 4/2019 – artykuł o ET22
- Archiwa Pafawag Wrocław
- www.pkp-cargo.pl – informacje o taborze
Przypisy[edytuj]
<references />