SM42
SM42 – polska lokomotywa manewrowa
SM42 to normalnotorowa lokomotywa spalinowa typu Bo’Bo’, produkowana przez zakłady Fablok w Chrzanowie w latach 1963–1993. Jest to najliczniejsza seria lokomotyw spalinowych w Polsce, wykorzystywana głównie do prac manewrowych, prowadzenia lekkich pociągów towarowych i pasażerskich.
Historia
Geneza projektu
W latach 50. XX wieku PKP rozpoczęły proces eliminacji parowozów z pracy manewrowej. Potrzebna była nowa lokomotywa spalinowa o większej mocy i uniwersalnym zastosowaniu. Projekt opracowało Centralne Biuro Konstrukcyjne Przemysłu Taboru Kolejowego w Poznaniu, a wykonanie powierzono zakładom Fablok.
Prototyp i produkcja seryjna
Pierwszy prototyp SM42-001 powstał w 1963 roku. Po udanych testach rozpoczęto produkcję seryjną, która trwała do 1993 roku. Łącznie wyprodukowano 1822 egzemplarze, z czego 1157 trafiło do PKP, a 622 do kolei przemysłowych.
Eksport i odmiany
- W latach 1972–1975 wyeksportowano 37 lokomotyw do Maroka (seria DG200).
- W 1982 dostarczono 6 sztuk do Iraku.
- Powstały odmiany pasażerskie: SP42 (z kotłem parowym) i SU42 (z ogrzewaniem elektrycznym).
Dane techniczne
- Producent: Fablok, Chrzanów
- Lata produkcji: 1963–1993
- Układ osi: Bo’Bo’
- Masa służbowa: 70 t
- Długość: 14 240 mm
- Szerokość: 3173 mm
- Wysokość: 4400 mm
- Średnica kół: 1100 mm
- Silnik spalinowy: a8C22 (V8, turbo)
- Moc znamionowa: 588 kW (800 KM)
- Prędkość konstrukcyjna: 90 km/h
- Rodzaj przekładni: elektryczna
- System hamulcowy: Oerlikon
- Sterowanie wielokrotne: tak
- System ogrzewania: brak (w wersji SM42)
Eksploatacja
PKP
Lokomotywy SM42 były wykorzystywane do:
- prac manewrowych na stacjach rozrządowych,
- prowadzenia pociągów towarowych i pasażerskich,
- obsługi bocznic przemysłowych.
W grudniu 2009 roku w eksploatacji pozostawały 1224 egzemplarze, w tym 867 w barwach PKP Cargo.
Koleje przemysłowe
Lokomotywy SM42 pracowały w zakładach przemysłowych, m.in. w hutach, kopalniach i zakładach chemicznych. Wersja Ls800P była uproszczona i przeznaczona dla przemysłu.
Modernizacje
SM42-2000
W 1996 roku rozpoczęto modernizację SM42, tworząc wersję SM42-2000:
- Nowa kabina z panoramicznymi szybami.
- Silnik MTU o mocy 1000 KM.
- Mikroprocesorowy system sterowania.
- Klimatyzacja i ogrzewanie.
Newag 6Dg
Firma Newag opracowała głęboką modernizację SM42 pod nazwą 6Dg:
- Silnik CAT C27 o mocy 708 kW.
- Nowe nadwozie i kabina.
- Falowniki, monitoring, system GPS.
- Hamulec sprężynowy postojowy.
Ciekawostki
- SM42 bywa nazywana „Stonką” ze względu na charakterystyczny dźwięk silnika.
- Lokomotywa SM42-001 była testowana w Warszawie w 1964 roku.
- Na bazie SM42 powstała lokomotywa akumulatorowa EPA42.
- Wersja SP42 z kotłem parowym była nazywana „Kocioł”, a SU42 – „Polsat”.
Multimedia
Zdjęcia i filmy związane z SM42 można znaleźć w Wikimedia Commons pod hasłem SM42.