Przejdź do zawartości

TEM2

Z Kolejopedia

TEM2 – radziecka lokomotywa manewrowa[edytuj]

TEM2 (ros. ТЭМ2) to ciężka lokomotywa spalinowa o napędzie elektrycznym, zaprojektowana w Związku Radzieckim jako rozwinięcie wcześniejszego modelu TEM1. W Polsce znana jest pod oznaczeniem SM48 i potocznie nazywana Tamarą. Lokomotywa ta odegrała istotną rolę w transporcie przemysłowym i manewrowym zarówno w krajach byłego ZSRR, jak i w Polsce.

Historia[edytuj]

Geneza i rozwój[edytuj]

Pierwsze prototypy TEM2 powstały w 1960 roku w zakładach w Briańsku. Konstrukcja bazowała na amerykańskiej lokomotywie ALCO RSD-1, dostarczanej do ZSRR w ramach programu lend-lease podczas II wojny światowej. TEM2 była rozwinięciem modelu TEM1, produkowanego od 1958 roku.

Produkcję seryjną rozpoczęto w 1967 roku. Lokomotywy były budowane w zakładach w Briańsku oraz Woroszyłowgradzie (obecnie Ługańsk). Do końca produkcji w 1989 roku powstało ponad 3160 egzemplarzy.

Nazwa i oznaczenie[edytuj]

Nazwa TEM2 pochodzi od rosyjskiego skrótu:

  • T – lokomotywa spalinowa (тепловоз)
  • E – przekładnia elektryczna (электрическая передача)
  • M – manewrowa (маневровый)
  • 2 – drugi model w serii

Dane techniczne[edytuj]

  • Producent: Briańska Fabryka Lokomotyw, Woroszyłowgrad
  • Lata produkcji: 1967–1989
  • Układ osi: Co’Co’
  • Masa służbowa: 116 000 kg
  • Długość: 17 029 mm
  • Szerokość: 3120 mm
  • Wysokość: 4654 mm
  • Średnica kół: 1050 mm
  • Silnik spalinowy: PD1M
  • Silniki trakcyjne: 6× ED118A
  • Moc znamionowa: 880 kW (1197 KM)
  • Prędkość konstrukcyjna: 100 km/h
  • Pojemność zbiornika paliwa: 6000 l
  • Rodzaj przekładni: elektryczna
  • System hamulcowy: Matrosov, Oerlikon
  • Sterowanie wielokrotne: brak
  • System ogrzewania: brak

Eksploatacja[edytuj]

W ZSRR i krajach byłego bloku wschodniego[edytuj]

TEM2 była podstawową lokomotywą manewrową i przemysłową w ZSRR. Używano jej na torach o różnych szerokościach: 1435 mm, 1520 mm i 1524 mm. Wariant TEM2A umożliwiał wymianę zestawów kołowych w celu dostosowania do różnych rozstawów torów.

Lokomotywy te trafiły również do Bułgarii, Mongolii, Kuby i innych krajów zaprzyjaźnionych z ZSRR.

W Polsce[edytuj]

Do Polski pierwsze egzemplarze trafiły w 1974 roku, a w latach 1976–1988 sprowadzono 130 sztuk dla PKP. Łącznie do Polski trafiło około 430 egzemplarzy, z czego wiele pracowało w kolejnictwie przemysłowym.

W grudniu 2009 roku w eksploatacji pozostawało 380 egzemplarzy, w tym 109 w barwach PKP Cargo. Lokomotywy te były wykorzystywane głównie na terenach przygranicznych oraz w zakładach przemysłowych, np. w kopalniach piasku.

Modernizacje[edytuj]

W Polsce przeprowadzono liczne modernizacje TEM2:

  • Wymiana silnika spalinowego na bardziej ekologiczny i ekonomiczny.
  • Montaż komputerowego systemu sterowania.
  • Instalacja monitoringu wizyjnego.
  • Przebudowa kabiny maszynisty.
  • Modernizacje do standardu 15D/16D przez firmę Newag.

Przykładem gruntownej modernizacji są lokomotywy TEM2 należące do Pol-Miedź Trans, które otrzymały nowe silniki spełniające normy UE oraz balast w celu dociążenia pojazdu.

Ciekawostki[edytuj]

  • Lokomotywa TEM2 bywa potocznie nazywana „Tamarą” – nazwa ta przyjęła się wśród kolejarzy i miłośników kolei.
  • W 2025 roku doszło do incydentu na stacji w Opalenicy, gdzie zbyt ciężki skład spowodował wybuksowanie szyn przez TEM2.
  • TEM2-080 to jeden z egzemplarzy, który przeszedł wiele napraw i zmian właścicieli – od Zakładów Chemicznych w Oświęcimiu po firmę Bartex Plus.

Multimedia[edytuj]

Zdjęcia i filmy związane z TEM2 można znaleźć w Wikimedia Commons pod hasłem TEM2.

Zobacz też[edytuj]

Przypisy[edytuj]

Szablon:Przypisy

Linki zewnętrzne[edytuj]

Źródło: „http://www.wiki.kolejopedia.pl/index.php?title=TEM2&oldid=571”